Bạn nên tải và sử dụng trình duyệt:UCWEB:để tải và lướt
web nhanh hơn
Tổng hợp clip hot, game cực đỉnh, sms hình và các ứng dụng hot nhất
Người
Dani không chỉ được biết đến với tập tục ướp xác hàng trăm
năm, mà còn là những nghi thức hiến sinh, hành xác rất đau
đớn, cắt lìa một phần thân thể người còn sống để bày tỏ lòng thành với
tổ tiên, người đã mất…
|
Xác
ướp hoàn toàn không được bảo quản bằng bất cứ loại hóa chất nào nhưng
vẫn còn nguyên vẹn ngay cả trong môi trường ẩm thấp ở Irian Jaya suốt
250 năm. |
Trong những ngày cùng săn
bắt, cùng hái lượm, cùng sinh sống trong lòng bộ tộc Dani ở thung lũng
Baliem, chúng tôi ngày càng trở nên thân thiện hơn với những chiến
binh Dani. Trong một ngày trời u ám, khi thấy tù trưởng Wimitok Mabe
ngồi trầm ngâm trước căn nhà honai, chúng tôi bước lại gần. Tù
trưởng Mabe nhìn chúng tôi hồi lâu rồi cất tiếng: “Này, những
người bạn Việt Nam kia, có muốn xem báu vật của người Dani không?”
Tất cả chúng tôi đều sững sờ và chỉ biết gật đầu.
Xác ướp 250 năm tuổi
Tù
trưởng đứng dậy và ra hiệu cho chúng tôi đứng chờ trước căn nhà
honai ẩm thấp, tối mù. Mabe gọi căn nhà này là nhà thiêng, đây là
căn nhà mà người dẫn đường luôn căn dặn chúng tôi không được bước vào
nếu không có sự cho phép của tù trưởng.
Chúng tôi dõi theo tù
trưởng Mabe bước sâu vào bên trong, giây lát sau ông mang ra một vật
đen bóng, ban đầu chúng tôi không thể nhận ra đó là gì. Đến khi
tù trưởng đưa ra ánh sáng nơi khung cửa, chúng tôi mới bàng
hoàng nhận ra đó là một xác ướp!
Tù trưởng đặt xác ướp
một cách trân trọng lên một bệ gỗ trước căn honai và từ tốn cho
biết: “Đây là xác ướp vị tộc trưởng của chúng tôi, ông ấy mất cách
đây đã 250 năm. Ông là người anh hùng của bộ tộc, từng lãnh đạo dân
làng chiến đấu chống kẻ thù trong những cuộc săn đầu người đẫm máu để
tranh giành vùng đất Mumi này. Khi ông chết, thi thể ông được ướp khô để
bộ tộc luôn tưởng nhớ công lao của ông”.
Theo tù trưởng
Mabe, người Dani khi mất đi họ có nhiều cách để an táng người đã
khuất, thông thường là đem thiêu, hoặc bỏ xác vào một chiếc hòm rồi đặt
sau ngôi nhà truyền thống honai. Duy chỉ có những tộc trưởng Dani oai
hùng mới được ướp xác. Bởi thế, dù có rất nhiều vị tù trưởng ở các làng
trong bộ tộc Dani, nhưng đến nay mới chỉ có bốn xác ướp được phát hiện.
|
Lưu giữ xác ướp là niềm tự hào và trách nhiệm cao cả của tù trưởng Mabe. |
Khi
vào những ngày cuối đời, vị tù trưởng sẽ chỉ định ai là người kế vị, và
người đó cũng là người duy nhất nhận trách nhiệm ướp xác tù trưởng. Tù
trưởng Mabe cho biết thêm, sau khi qua đời, thi thể của vị tù trưởng
đáng kính kia được tắm rửa bằng nước thiêng lấy từ hồ muối trên đỉnh
núi Anemogi. Sau đó thi hài ông được hun trong ngôi nhà honai ở tư thế
ngồi bó gối vẫn “mặc” nguyên chiếc koteka, tay cầm chiếc rìu đá, cổ và
đầu mang những vòng trang sức đan từ dây rừng.
Trong khi hun,
thi hài của vị tù trưởng sẽ được khoét một lỗ ở phần lưng hông để nội
tạng, chất lỏng và mỡ chảy ra. Việc hun xác kéo dài từ một đến ba tháng
và chỉ kết thúc khi thi hài của tù trưởng đã thực sự khô. Trong quá
trình thực hiện nhiệm vụ thiêng liêng này, người kế vị được vợ phục
vụ những bữa ăn hàng ngày nhưng bị cấm tuyệt đối việc gần gũi phụ nữ.
Mỗi
năm, vào các dịp lễ tế, tù trưởng phải cúng tế heo mới được mang xác
ướp ra để dân làng chiêm ngưỡng. Họ cột những chiếc vòng cổ cầu xin may
mắn cho cả làng.
Những bàn tay thiếu ngón
Tại
ngôi làng này, chúng tôi cũng rất ngạc nhiên khi thấy khá nhiều
phụ nữ bị thiếu những lóng tay, có người mất lóng cả bàn
tay…
Bà Mereka, một người phụ nữ Dani xoè cả hai bàn tay nay
chỉ còn lại bốn ngón, bà kể chúng tôi nghe tập tục kỳ lạ và đau đớn của
những người phụ nữ Dani: “Một người thân trong gia đình mất đi, tất
cả những người phụ nữ trong gia đình sẽ bôi bùn lên người và mặt để
chịu tang, sau đó chúng tôi sẽ biểu lộ sự mất mát bằng việc cắt đi một
hoặc hai đốt ngón tay. Nếu những người thân mất đi mà số đốt tay không
đủ để cắt bỏ, phần thân thể kế tiếp sẽ là vành tai, mũi. Đó là cách rõ
ràng nhất để chứng minh tình yêu thương của chúng tôi với người đã
khuất”.
|
Khi mỗi người thân trong gia đình mất đi, phụ nữ Dani lại cắt một lóng tay để tỏ lòng đau xót. |
Bà
Mereka kể lại cho chúng tôi nghe về trải nghiệm đau đớn của chính
mình: “Việc cắt ngón tay diễn ra phải hết sức kín đáo, không được phép
cho ai biết, chúng tôi dùng rìu đá mài nhọn đến một nơi thanh vắng,
chặt cho đốt xương ngón tay giập đi. Sau đó, về lại làng, người làng
nhìn thấy ngón tay bị giập sẽ tụ tập lại, dùng xương ống chân của chim
caswari, một loài chim lớn như đà điểu mài bén, giúp sức cắt lìa đốt
ngón tay đã bị giập xương, sau đó bó lại bằng lá rừng cho đến khi vết
thương lành hẳn”. Khi chúng tôi hỏi có phương pháp nào giảm đau
không? Bà Mereka hỏi lại: “Giảm đau là cái gì? Rất đau, nhưng
chúng tôi phải làm thôi!”
Mặc cho vết cắt nhiễm trùng, sưng
tấy gây đau đớn, thậm chí gây hoại tử, chết người, nhưng những
người phụ nữ vẫn ngày ngày vào rừng săn bắt, hái lượm tìm cái ăn. Họ
tự lý giải rằng, chẳng có nỗi buồn nào hơn mất đi một người thân, việc
cắt lìa ngón tay dù rất đau đớn nhưng nó cũng làm cho người ta quên bớt
đi “vết thương” sâu đậm trong tim.
Trên đường từ Wesalep về
Wamerek, đồng hành với chúng tôi trong đường rừng là già Jetsin. Ông vừa
mới cắt một đốt ngón trỏ vì người con trai lớn qua đời. Ông Jetsin nói:
“Vết thương càng đau đớn bao nhiêu, người thân của tôi sẽ thấu hiểu và
phù hộ cho tôi cùng gia đình…”
Chúng tôi hiểu rằng, giữa chốn
đại ngàn bao la, chỉ có sức mạnh của tinh thần mới làm cho con người
vượt qua những khó khăn, đau đớn của thể xác. Những ngày lặn lội
trong rừng sâu, câu chuyện về tập tục cắt tay kỳ lạ của người Dani càng
thôi thúc chúng tôi can đảm hơn, dấn thân vào hành trình đi tìm
những bí ẩn của nhiều bộ tộc đang sống trong một thế giới
hoang dã khác…
Quay lại trang trước